મંજિષ્ઠા

લેટિન નામ: રૂબિયા કોર્ડિફોલિયા લિન. સેન્સુ હૂક. f (Rubiaceae)
સંસ્કૃત/ભારતીય નામ: મંજિષ્ઠા, સામંગા, મંજીથ, મજીઠ

સામાન્ય માહિતી:

ઇન્ડિયન મેડર અસમાન પિગમેન્ટેશન અને એક્ઝીમા જેવી ત્વચાની સ્થિતિની સારવારમાં ફાયદાકારક છે. જડીબુટ્ટીના મૂળ, પાંદડા અને બીજ એમેનોરિયા, યકૃતના રોગો અને પિત્તાશય અને બરોળની બિમારીઓ માટે ફાયદાકારક છે.
લાલ રંગના મૂળ સાથે ચડતી રુગોઝ વેલો હિમાલય અને સમગ્ર ભારતમાં હિલ સ્ટેશનોમાં જોવા મળે છે.

રોગનિવારક ઘટકો:

ઇન્ડિયન મેડરના મુખ્ય ઘટકોમાં પુરપુરિન (ટ્રાઇહાઇડ્રોક્સી એન્થ્રાક્વિનોન), મુંજિસ્ટિન (ઝેન્થોપુરપુરિન-2-કાર્બોક્સિલિક એસિડ), પ્યુડોપુરપુરિન (પુરપુરિન-3-કાર્બોક્સિલિક એસિડ) અને ફ્રી એલિઝારિન તેમજ તેના ગ્લુકોસાઇડનો સમાવેશ થાય છે. આ સંયોજનો જડીબુટ્ટીને એન્ટીબેક્ટેરિયલ, કફનાશક અને મૂત્રવર્ધક ગુણધર્મો આપે છે.

મુખ્ય રોગનિવારક ફાયદા:

અસરકારક બ્લડ ડિટોક્સિફાયર તરીકે, ઈન્ડિયન મેડર ત્વચાની વિકૃતિઓ જેમ કે હાઈપરપીગ્મેન્ટેશન, સ્કેબીઝ, ખીલ અને એલર્જીની સારવાર કરે છે.
ઔષધિ એકંદર આરોગ્ય જાળવવા માટે પણ જાણીતી છે અને તે યકૃતના રોગો, પિત્તાશયની પથરી અને એમેનોરિયાની સારવારમાં ફાયદાકારક છે.