Information at It's Purest
સાપ કરડ્યા પછી શું ન કરવું જોઈએ: તાત્કાલિક સારવારની ખોટી રીતોથી સાવધાન રહો ગુજરાત જેવા વિવિધ ભૌગોલિક પ્રદેશોમાં સાપનું કરડવું એક ગંભીર અને જીવલેણ ઘટના બની શકે છે. ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં, જ્યાં તબીબી સુવિધાઓ સુધી પહોંચવામાં સમય લાગી શકે છે, ત્યાં સાપના કરડ્યા પછી તાત્કાલિક યોગ્ય સારવાર શરૂ કરવી અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે….
સો-સ્કેલ્ડ વાઇપર: ભારતના સૌથી ઘાતક સર્પોમાંનો એક સો-સ્કેલ્ડ વાઇપર, જેને વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં Echis carinatus તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારતમાં જોવા મળતા ચાર મુખ્ય ઝેરી સર્પોમાંથી એક છે, જે ‘બિગ ફોર’ તરીકે જાણીતા છે. આ ચાર સર્પોમાં કોબ્રા (નાગ), રસેલ વાઇપર, કોમન ક્રેટ અને સો-સ્કેલ્ડ વાઇપરનો સમાવેશ થાય છે. આ નાના કદનો, પરંતુ અત્યંત ઝેરી…
સેન્ડ બોઆ (રેતીયો બોઆ): એક રહસ્યમય અને શાંત સરિસૃપ સેન્ડ બોઆ, જેને સામાન્ય રીતે ગુજરાતીમાં રેતીયો બોઆ અથવા રેતીયો સાપ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે બોઆડી (Boidae) પરિવારનો એક નિશાચર સાપ છે. આ સાપ તેની શાંત પ્રકૃતિ, છુપાઈ રહેવાની આદત અને સુંદર ભૌમિતિક પેટર્ન માટે જાણીતો છે. વિશ્વભરમાં તેની અનેક પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે, જેમાં…
વેસ્ટિજિયલ સ્પર્સ: ઉત્ક્રાંતિના નિશાન પ્રાણી જગતમાં, ઉત્ક્રાંતિ (evolution) એ સતત ચાલતી પ્રક્રિયા છે. લાખો વર્ષોના સમયગાળા દરમિયાન, જીવો પોતાના પર્યાવરણને અનુકૂળ થવા માટે બદલાય છે. આ પ્રક્રિયામાં, કેટલીકવાર એવા અંગો વિકસિત થાય છે જે ભવિષ્યમાં તેમનું મૂળ કાર્ય ગુમાવી દે છે અથવા તેમનું મહત્વ ઘટી જાય છે. આવા અંગોને વેસ્ટિજિયલ અંગો (Vestigial Organs) કહેવામાં આવે…
કુદરતનો અદભુત વેશ: છદ્માવરણ (કેમોફ્લેજ) પ્રકૃતિમાં જીવિત રહેવા માટે, પ્રાણીઓએ પોતાને શિકારીઓથી બચાવવા અથવા શિકાર પકડવા માટે વિવિધ યુક્તિઓ અપનાવી છે. આમાંની સૌથી રસપ્રદ અને અસરકારક યુક્તિઓમાંની એક છે છદ્માવરણ (કેમોફ્લેજ). છદ્માવરણ એટલે પ્રાણીઓનું પોતાના પર્યાવરણ સાથે ભળી જવું, જેથી તેઓ સહેલાઈથી જોઈ ન શકાય. છદ્માવરણ કેવી રીતે કામ કરે છે? છદ્માવરણના મુખ્ય સિદ્ધાંતો આ…
ભારતીય અજગર: ભારતના જંગલોનો ભવ્ય, શાંત અને શક્તિશાળી સાપ ભારતીય અજગર, જેને વૈજ્ઞાનિક રીતે Python molurus તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારત અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના મોટા ભાગના જંગલોમાં જોવા મળતો એક ભવ્ય અને શક્તિશાળી સાપ છે. તેની વિશાળ કદ, શાંત સ્વભાવ અને શિકાર કરવાની અદ્ભુત ક્ષમતાને કારણે તે ભારતીય વન્યજીવનો એક અભિન્ન અને મહત્વપૂર્ણ ભાગ…
ધામણ: ખેડૂતોનો પરમ મિત્ર ભારતીય ઉપખંડના વિવિધ લેન્ડસ્કેપ્સમાં એક સર્વસામાન્ય પરંતુ ઘણીવાર ગેરસમજણનો ભોગ બનતો સાપ વસે છે – ધામણ, જેને અંગ્રેજીમાં Indian Rat Snake (વૈજ્ઞાનિક નામ: Ptyas mucosa) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.1 આ સાપ તેની સ્ફૂર્તિ, કદ અને માનવીય વસવાટો નજીક રહેવાની વૃત્તિને કારણે જાણીતો છે. જોકે, તેની નિર્દોષ પ્રકૃતિ અને પર્યાવરણમાં તેની…
બેન્ડેડ ક્રેઈટ (Banded Krait – Bungarus fasciatus): એક અનોખો અને ઘાતક સર્પ પ્રસ્તાવના ભારત અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયા વૈવિધ્યસભર વન્યજીવનથી સમૃદ્ધ છે, જેમાં સાપની અસંખ્ય પ્રજાતિઓનો સમાવેશ થાય છે. આ પ્રજાતિઓમાં કેટલીક ઝેરી અને કેટલીક બિન-ઝેરી હોય છે, જે પર્યાવરણના સંતુલનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ ઝેરી સાપોમાંનો એક છે “બેન્ડેડ ક્રેઈટ” (Banded Krait), જેનું વૈજ્ઞાનિક…
ઈન્ડિયન કોબ્રા: ભારતના ભયાનક છતાં પૂજનીય સર્પ ભારત, વૈવિધ્યસભર સંસ્કૃતિઓ, ભૂગોળ અને વન્યજીવનનો દેશ છે. અહીં જીવસૃષ્ટિની એક અદભુત વિવિધતા જોવા મળે છે, જેમાં સરીસૃપોનું પણ મહત્વનું સ્થાન છે. આ સરીસૃપોમાં એક નામ એવું છે જે ડર, આદર અને લોકવાયકાઓ સાથે ગાઢ રીતે જોડાયેલું છે: ઈન્ડિયન કોબ્રા (નાજા નાજા). તેને નાગ, કોબ્રા કે કાળો…
ભારતીય વાઈપર (Indian Viper): ભારતનો ઝેરી અને રહસ્યમય સાપ પરિચય ભારત વિવિધ જાતિના સાપો માટે પ્રસિદ્ધ છે, જેમાં ઘણાં આકર્ષક પણ ઘાતક પણ છે. આ સાપોમાંથી “ભારતીય વાઈપર” એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને જોખમભર્યો પ્રકારનો સાપ છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Daboia russelii છે, પણ સામાન્ય ભાષામાં તેને “રસેલ વાયપર” (Russell’s Viper) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે….
