Dogs Could Play a Role in Decreasing Your Baby’s Eczema Risk

કુતરૂં  તમારા શિશુના એક્ઝિમા જોખમને ઘટાડવામાં કેવી રીતે મદદરૂપ થઈ શકે?

શિશુના આરોગ્ય માટે માતાપિતા ઘણી બાબતોનું ધ્યાન રાખે છે – ખોરાક, સ્વચ્છતા, વાતાવરણ, અને ઘણીવાર એલર્જી તથા ચામડીના રોગોથી બચાવ. એક્ઝિમા એ ચામડીની સામાન્ય પીડા છે જે શિશુઓમાં ખાસ કરીને પહેલાંના વર્ષોમાં જોવા મળે છે. આમ તો કેટલીકવાર શ્વાન અને અન્ય પાળતુ પ્રાણીઓને એલર્જી સાથે જોડવામાં આવે છે, પરંતુ તાજેતરના વૈજ્ઞાનિક સંશોધનો દર્શાવે છે કે શ્વાન તમારા બાળકના એક્ઝિમા (eczema)ના જોખમને ઓછું કરી શકે છે.

એક્ઝિમા શું છે?

એક્ઝિમા (અથવા એટોપિક ડર્મટાઇટિસ) એ ચામડીની એક પ્રકારની સોજાવાળી સ્થિતિ છે જેમાં ચામડી સૂકી, ખંજવાળભરી, લાલચટ્ટી અને ક્યારેક ફાટેલી થતી હોય છે. મોટાભાગે શિશુઓમાં પ્રથમ વર્ષની અંદર તેનો વિકાસ થાય છે. એક્ઝિમા હોવાને કારણે બાળક અસ્વસ્થ અને અસહજ અનુભવ કરે છે, અને ઘણીવાર ઊંઘ તેમજ મનોબળ પર પણ અસર કરે છે.

શ્વાન અને માનવ આરોગ્ય વચ્ચેનો સંબંધ

શ્વાન માનવ જીવનમાં માત્ર પાળતુ પ્રાણી તરીકે નહિ, પરંતુ આરોગ્યને લગતી કેટલીક સકારાત્મક અસર માટે પણ ઓળખાય છે. વિવિધ અભ્યાસો દર્શાવે છે કે ઘરેણાં શ્વાનો બાળકોમાં અલર્જી, દમ, અને કેટલીક ચામડીની બીમારીઓના જોખમમાં ઘટાડો કરી શકે છે.

વૈજ્ઞાનિક અનુસંધાન શું કહે છે?

યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપમાં થયેલા સંશોધન મુજબ, જે ઘરોમાં બાળકના જન્મ પહેલા અથવા ત્યાર પછી વહેલી ઉંમરે શ્વાનની હાજરી હોય છે, એ ઘરોમાં બાળકોને એક્ઝિમાનો અનુભવ થવાનો જોખમ ઓછો હોય છે.

અભ્યાસના મુખ્ય મુદ્દા:

• • શ્વાનના શરીર ઉપર, તેમને જોડાયેલા ધૂળકણો, બેક્ટેરિયા અને аллерજન્સ બાળકના શરીર માટે પ્રારંભિક “સંપર્ક” તરીકે કામ કરે છે.

  • આ સંપર્ક બાળકના રોગપ્રતિકારક તંત્રને એક પ્રકારની “ટ્રેઇનિંગ” આપે છે, જેને કારણે તેઓ હાનિકારક તત્વો અને નિર્દોષ તત્વોને અલગ કરી શકે છે.

  • આ પ્રારંભિક ટ્રેઇનિંગના કારણે બાળકના શરીરમાં એલર્જી તથા સોજા જેવી પ્રક્રિયાઓ થવાની શક્યતા ઓછી થાય છે.

કયા વયમાં શ્વાનનો સંપર્ક ફાયદાકારક?

• • સૌથી વધુ લાભકર સમયગાળો એ હોય છે જ્યારે માતા ગર્ભાવસ્થામાં હોય અથવા બાળક જન્મ લઈને 1 વર્ષનું થાય ત્યારે.

  • ગર્ભાવસ્થાની સમયગટ્ટિમાં પણ માતાના શરીર ઉપર શ્વાન દ્વારા થતી બેક્ટેરિયલ અસર બાળકના રોગપ્રતિકારક તંત્ર પર પડકારરૂપ થાય છે, જે એક જાતનું રક્ષણ આપે છે.

શ્વાનથી કેવી રીતે સુરક્ષિત રીતે લાભ લઈ શકાય?

1. 1. સ્વચ્છતા જાળવો: શ્વાનને નિયમિત સ્નાન આપો અને તેમના રહેવા સ્થળને સ્વચ્છ રાખો.

   2. નિયમિત વેક્સિનેશન: શ્વાન માટે જરૂરી તમામ રસીકરણ સમયસર કરાવો.

   3. બાળકનો પ્રારંભિક સંપર્ક: બાળક જ્યારે crawling/ચળવળ કરતું થાય ત્યારે શ્વાન સાથે હળવો સંપર્ક થાય એવો પરિચય કરાવવો.

   4. શિશુના ચહેરા નજીક શ્વાનને ન જવા દો: જો બાળક allergy prone હોય તો શ્વાનના લાળ અથવા વાળમાંથી બચાવ રાખો.

બીજી કેટલીક લાભદાયક બાબતો

• • શ્વાન બાળકોમાં મનોવૈજ્ઞાનિક લાભ પણ આપે છે – પ્રેમ, સુરક્ષા અને મિત્રો જેવી લાગણી વિકસાવે છે.

  • બાળકોમાં સામાજિક કૌશલ્ય તેમજ ભાવનાત્મક બુદ્ધિ પણ વિકસે છે.

  • શ્વાન સાથે રહેતાં બાળકો વધુ સ્વસ્થ અને બહાર રમનાર બનતા હોય છે – જે શારીરિક તંદુરસ્તી માટે લાભદાયક છે.

શું બધાં બાળકો માટે ફાયદાકારક છે?

જ્યારે મોટાભાગના બાળકો માટે શ્વાનનો સંપર્ક લાભદાયક છે, ત્યારે નીચેના બનાવમાં સલાહ જરૂરી છે:

• • બાળકને ગંਭીર પ્રકારની એલર્જી હોય.

  • Asthma history હોય.

  • બાળકના ફેફસાં નબળા હોય.

  • શ્વાન દુશ્મનભાવ દાખવે તો બાળકના સલામતી માટે રક્ષણ જરૂરી.

નિષ્કર્ષ

શોધ દર્શાવે છે કે, શ્વાન ન صرف બાળકના મનોબળ અને પ્રેમભર્યા સંબંધોનો ઉદભવ કરે છે, પણ તેમની હાજરી બાળકના રોગપ્રતિકારક તંત્રના સ્વસ્થ વિકાસમાં પણ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. ખાસ કરીને એક્ઝિમા જેવી ચામડીની પીડા સામે, ઘરના શ્વાન બાળકના બચાવમાં અદૃશ્ય—but મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

અંતે, શ્વાનને ઘરમાં લાવતાં પહેલા પરિવારના તમામ સભ્યોની તંદુરસ્તી અને જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને નિર્ણય લેવો જોઇએ. જો યોગ્ય રીતે સંભાળવામાં આવે, તો એક શ્વાન માત્ર પાળતુ જ નહિ પણ બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે સહયોગી સાબિત થઈ શકે છે.