દ્રાક્ષ

લેટિન નામ: વિટિસ વિનિફેરા
સંસ્કૃત/ભારતીય નામ: દ્રાક્ષા

સામાન્ય માહિતી:

સમગ્ર વિશ્વમાં સામાન્ય રીતે દ્રાક્ષને ફળ તરીકે ખાવામાં આવે છે. 5,000 બીસીથી ઉગાડવામાં આવતા, ગ્રીક અને રોમનોએ વાઇન બનાવવા માટે દ્રાક્ષનો ઉપયોગ કર્યો છે.
દ્રાક્ષમાં ઔષધીય ગુણો પણ છે. તેમાં ફ્લેવોનોઈડ્સ હોય છે, જે ખૂબ જ શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે. દ્રાક્ષ એ બાયોફ્લેવોનોઈડ્સ (વિટામિન પી)નો સારો સ્ત્રોત છે, જે પુરપુરા, ડાયાબિટીસમાં કેશિલરી રક્તસ્રાવ, સોજો અને ઈજાથી થતી બળતરા, કિરણોત્સર્ગના નુકસાન અને એથરોસ્ક્લેરોસિસ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં ઉપયોગી હોવાનું જાણીતું છે. દ્રાક્ષને રેચક, પેટને લગતું, મૂત્રવર્ધક, નિવારક અને ઠંડક આપનારી માનવામાં આવે છે અને તેનો ઉપયોગ ગળાના ચેપમાં એસ્ટ્રિંજન્ટ તરીકે થાય છે.

રોગનિવારક ઘટકો:

દ્રાક્ષ મેંગેનીઝનો ખૂબ સારો સ્ત્રોત છે. તેમાં વિટામીન B6, થાઈમીન, રિબોફ્લેવિન, પોટેશિયમ અને વિટામિન સી પણ હોય છે. રેસવેરાટ્રોલને પોલીફેનોલ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, એક રાસાયણિક પદાર્થ જે છોડમાં એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ધરાવે છે. કેટલાક અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે રેઝવેરાટ્રોલ એક અસરકારક એન્ટીઑકિસડન્ટ છે, જે અન્ય એન્ટીઑકિસડન્ટો જેમ કે વિટામીન C અને E (સ્રોત: http://www.elements4health.com/grapes.html) કરતાં વધુ રક્ષણ આપે છે. દ્રાક્ષમાં હાજર કેટેચીન્સ અને એન્થોસાયનોજેનિક ટેનીન બાયોફ્લેવોનોઈડ ગુણધર્મો ધરાવે છે.

મુખ્ય રોગનિવારક ફાયદા:

દ્રાક્ષમાં હાજર એન્ટીઑકિસડન્ટો મુક્ત રેડિકલથી થતા નુકસાનને ઘટાડે છે અને વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયાને ધીમી કરે છે.
માઈગ્રેનની સારવાર માટે દ્રાક્ષના રસનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
દ્રાક્ષ લોહીમાં નાઈટ્રિક ઓક્સાઈડનું સ્તર વધારે છે, જે લોહીના ગંઠાવાનું અટકાવે છે, જેનાથી હાર્ટ એટેકની શક્યતાઓ ઘટી જાય છે. વધુમાં, દ્રાક્ષમાં હાજર એન્ટીઑકિસડન્ટો એલડીએલ કોલેસ્ટ્રોલના ઓક્સિડેશનને અટકાવે છે, જે રક્તવાહિનીઓને અવરોધે છે (સ્ત્રોત: www.organicfacts.net).
અસ્થમાની સારવાર માટે દ્રાક્ષનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
આ ફળ કબજિયાત અને અપચો જેવા પેટના રોગોની સારવારમાં પણ ફાયદાકારક છે.