લીમડો

લીમડાનું ઝાડ
લેટિન નામ: Azadirachta indica A. Juss., Melia azadirachta Linn. (Meliaceae)
સંસ્કૃત/ભારતીય નામ: નિમ્બા, નિમ, નિમ્બ

સામાન્ય માહિતી:

આયુર્વેદના મુખ્ય ગ્રંથ, ચરક સંહિતામાં માર્ગોસા વૃક્ષનું વર્ણન સર્વ રોગ નિવારિણી (જે તમામ રોગોને દૂર રાખે છે) અથવા અરિષ્ટ (રોગ દૂર કરનાર) તરીકે કરવામાં આવ્યું છે. આરોગ્ય અને એકંદર સુખાકારી જાળવવા માટે હજારો વર્ષોથી આયુર્વેદિક પરંપરામાં માર્ગોસા વૃક્ષના અર્કનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. મૂળ, છાલ, ગુંદર, પાંદડા, ફળ, બીજની કર્નલો અને બીજ તેલનો ઉપયોગ આંતરિક અને સ્થાનિક બંને ઉપયોગ માટે ઉપચારાત્મક તૈયારીઓમાં થાય છે.

રોગનિવારક ઘટકો:

લીમડાના પાંદડા મુખ્યત્વે ફ્લેવેનોઇડ ક્વેર્સેટિન અને નિમ્બોસ્ટેરોલ તેમજ સંખ્યાબંધ લિમોનોઇડ્સ આપે છે. Quercetin, એક પોલિફેનોલિક ફ્લેવોનોઈડ, એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિફંગલ ગુણધર્મો ધરાવે છે.

મુખ્ય રોગનિવારક ફાયદા:

લીમડાના પાંદડાઓનો ઉલ્લેખ ત્વચાના વિકારોની સારવાર માટે મોટાભાગના આયુર્વેદિક ફોર્મ્યુલેશનમાં કરવામાં આવ્યો છે, કારણ કે તેમના ડિટોક્સિફાય ગુણધર્મો છે. તે ખીલ પેદા કરતા બેક્ટેરિયા સામે પણ રક્ષણ આપે છે.
તે ગેસ્ટ્રોપ્રોટેક્ટીવ અને અલ્સરને મટાડવામાં પણ અસરકારક છે.