Information at It's Purest
કુદરતનો અદભુત વેશ: છદ્માવરણ (કેમોફ્લેજ) પ્રકૃતિમાં જીવિત રહેવા માટે, પ્રાણીઓએ પોતાને શિકારીઓથી બચાવવા અથવા શિકાર પકડવા માટે વિવિધ યુક્તિઓ અપનાવી છે. આમાંની સૌથી રસપ્રદ અને અસરકારક યુક્તિઓમાંની એક છે છદ્માવરણ (કેમોફ્લેજ). છદ્માવરણ એટલે પ્રાણીઓનું પોતાના પર્યાવરણ સાથે ભળી જવું, જેથી તેઓ સહેલાઈથી જોઈ ન શકાય. છદ્માવરણ કેવી રીતે કામ કરે છે? છદ્માવરણના મુખ્ય સિદ્ધાંતો આ…
ભારતીય અજગર: ભારતના જંગલોનો ભવ્ય, શાંત અને શક્તિશાળી સાપ ભારતીય અજગર, જેને વૈજ્ઞાનિક રીતે Python molurus તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારત અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના મોટા ભાગના જંગલોમાં જોવા મળતો એક ભવ્ય અને શક્તિશાળી સાપ છે. તેની વિશાળ કદ, શાંત સ્વભાવ અને શિકાર કરવાની અદ્ભુત ક્ષમતાને કારણે તે ભારતીય વન્યજીવનો એક અભિન્ન અને મહત્વપૂર્ણ ભાગ…
ધામણ: ખેડૂતોનો પરમ મિત્ર ભારતીય ઉપખંડના વિવિધ લેન્ડસ્કેપ્સમાં એક સર્વસામાન્ય પરંતુ ઘણીવાર ગેરસમજણનો ભોગ બનતો સાપ વસે છે – ધામણ, જેને અંગ્રેજીમાં Indian Rat Snake (વૈજ્ઞાનિક નામ: Ptyas mucosa) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.1 આ સાપ તેની સ્ફૂર્તિ, કદ અને માનવીય વસવાટો નજીક રહેવાની વૃત્તિને કારણે જાણીતો છે. જોકે, તેની નિર્દોષ પ્રકૃતિ અને પર્યાવરણમાં તેની…
બેન્ડેડ ક્રેઈટ (Banded Krait – Bungarus fasciatus): એક અનોખો અને ઘાતક સર્પ પ્રસ્તાવના ભારત અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયા વૈવિધ્યસભર વન્યજીવનથી સમૃદ્ધ છે, જેમાં સાપની અસંખ્ય પ્રજાતિઓનો સમાવેશ થાય છે. આ પ્રજાતિઓમાં કેટલીક ઝેરી અને કેટલીક બિન-ઝેરી હોય છે, જે પર્યાવરણના સંતુલનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ ઝેરી સાપોમાંનો એક છે “બેન્ડેડ ક્રેઈટ” (Banded Krait), જેનું વૈજ્ઞાનિક…
એન્ટિવેનોમ સીરમ (Antivenom Serum) એન્ટિવેનોમ સીરમ, જેને ઘણીવાર “એન્ટિવેનિન” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક જૈવિક ઉત્પાદન છે જેનો ઉપયોગ સાપના કરડવાથી થતા ઝેર (વેનોમ) અને કેટલીકવાર અન્ય ઝેરી જીવો (જેમ કે વીંછી કે કરોળિયા) ના ઝેરની અસરોને બેઅસર કરવા માટે થાય છે. આ એક જીવનરક્ષક દવા છે, ખાસ કરીને એવા પ્રદેશોમાં જ્યાં…
રાત્રિચર પ્રાણીઓ એવા પ્રાણીઓ છે જે મુખ્યત્વે રાત્રિ દરમિયાન સક્રિય હોય છે અને દિવસ દરમિયાન આરામ કરે છે અથવા સૂઈ જાય છે. આવા પ્રાણીઓએ રાત્રિના અંધારામાં શિકાર કરવા, ખોરાક શોધવા, પ્રજનન કરવા અને શિકારીઓથી બચવા માટે અનુકૂલન સાધ્યું હોય છે. રાત્રિચર પ્રાણીઓની કેટલીક સામાન્ય લાક્ષણિકતાઓ: તીવ્ર ઇન્દ્રિયો: તેમની દ્રષ્ટિ, શ્રવણશક્તિ અને ગંધ પારખવાની ક્ષમતા ખૂબ…
પેડ્રિક રસેલ (Patrick Russell) એક જાણીતા સ્કોટિશ સર્જન અને પ્રકૃતિવાદી હતા, જેમણે ભારતમાં નોંધપાત્ર કાર્ય કર્યું હતું. તેમને “ભારતીય સર્પવિજ્ઞાનના પિતા” (Father of Indian Ophiology) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમના વિશેની મુખ્ય માહિતી અહીં આપેલી છે: જન્મ અને શિક્ષણ: તેમનો જન્મ 6 ફેબ્રુઆરી 1726 ના રોજ એડિનબર્ગ, સ્કોટલેન્ડમાં થયો હતો. તેમણે એડિનબર્ગ યુનિવર્સિટીમાંથી દવા (મેડિસિન)…
વન્યજીવ સંરક્ષણ અધિનિયમ, 1972: ભારતની જૈવવિવિધતાનું સંરક્ષણ પ્રસ્તાવના ભારત એક એવો દેશ છે જે વિવિધ પ્રકારના વન્યજીવો અને વનસ્પતિઓથી સમૃદ્ધ છે. અહીંના ગાઢ જંગલો, વિશાળ નદીઓ, ઊંચા પર્વતો અને વૈવિધ્યપૂર્ણ ભૂગોળ અનેક પ્રજાતિઓનું ઘર છે. જોકે, માનવીય પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે શિકાર, વનનાબૂદી, પ્રદૂષણ અને પર્યાવરણનો વિનાશ, સદીઓથી આ અદભુત જૈવવિવિધતા માટે મોટો ખતરો બની રહી…
ઈન્ડિયન કોબ્રા: ભારતના ભયાનક છતાં પૂજનીય સર્પ ભારત, વૈવિધ્યસભર સંસ્કૃતિઓ, ભૂગોળ અને વન્યજીવનનો દેશ છે. અહીં જીવસૃષ્ટિની એક અદભુત વિવિધતા જોવા મળે છે, જેમાં સરીસૃપોનું પણ મહત્વનું સ્થાન છે. આ સરીસૃપોમાં એક નામ એવું છે જે ડર, આદર અને લોકવાયકાઓ સાથે ગાઢ રીતે જોડાયેલું છે: ઈન્ડિયન કોબ્રા (નાજા નાજા). તેને નાગ, કોબ્રા કે કાળો…
ભારતીય વાઈપર (Indian Viper): ભારતનો ઝેરી અને રહસ્યમય સાપ પરિચય ભારત વિવિધ જાતિના સાપો માટે પ્રસિદ્ધ છે, જેમાં ઘણાં આકર્ષક પણ ઘાતક પણ છે. આ સાપોમાંથી “ભારતીય વાઈપર” એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને જોખમભર્યો પ્રકારનો સાપ છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Daboia russelii છે, પણ સામાન્ય ભાષામાં તેને “રસેલ વાયપર” (Russell’s Viper) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે….
