શું કાંગન વોટરને પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં સ્ટોર કરવી સલામત છે?
કાંગન વોટર તેની ક્ષારત્વ, ઍન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણધર્મો અને માઇક્રો-ક્લસ્ટર્ડ માળખા માટે જાણીતી છે. આરોગ્ય માટે સજાગ લોકો વચ્ચે તેનું પ્રચલન વધી રહ્યું છે, અને ઘણા લોકો આશ્ચર્ય પામે છે કે શું કાંગન વોટરને પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં સ્ટોર કરવી સલામત છે? ચાલો, આ સામાન્ય પ્રશ્ન પાછળનો વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણ અને સૂચનો તપાસીએ.
કાંગન વોટર શું છે?
કાંગન વોટર ઇલેક્ટ્રોલિસિસ પ્રક્રિયાથી વોટર આયોનાઇઝર વડે બનાવવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયા પાણીનું પીએચ સ્તર બદલશે છે, જે તેને વધારે ક્ષારત્વ બનાવે છે અને તેમાં ઋણ વિદ્યુતવાહક હાઇડ્રોજન આયન (ઍન્ટીઓકિસડન્ટ) ઉમેરે છે. માને છે કે આ પાણી શરીરની ઍસિડિટી દૂર કરવામાં અને હાઇડ્રેશન સુધારવામાં મદદરૂપ થાય છે.
આની ખાસ વિશેષતાઓમાં સામેલ છે:
- ઉચ્ચ પીએચ (ક્ષારત્વ)
- ઍન્ટીઓકિસડન્ટથી સમૃદ્ધ
- સારા શોષણ માટે માઇક્રો-ક્લસ્ટર્ડ અણુઓ
આ લાભદાયક ગુણધર્મો નાજુક હોય છે અને ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં ગુમ થઈ શકે છે.
પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં સ્ટોર કરવું કેમ અસલામત હોઈ શકે?
પ્લાસ્ટિકની બોટલો સામાન્ય અને સરળ પસંદગી છે, પરંતુ કાંગન વોટર માટે આ યોગ્ય નથી, કારણ કે તેમાં કેટલીક ઘટનાઓનો જોખમ હોય છે:
1. રાસાયણિક લિકેજ
ઘણી પ્લાસ્ટિક બોટલો (ખાસ કરીને નીચી ગુણવત્તાવાળી અથવા BPA ફ્રી ન હોય તેવી)માંથી BPA (Bisphenol A) અથવા BPS જેવા નુકસાનકારક રાસાયણિક તત્વો પાણીમાં ભળી શકે છે. ખાસ કરીને નીચેના કિસ્સાઓમાં જોખમ વધુ હોય છે:
- પાણી લાંબા સમય સુધી સ્ટોર કરવામાં આવે ત્યારે
- બોટલો ગરમી અથવા સૂર્યપ્રકાશને સામનો કરે ત્યારે
- કાંગન વોટરનું ક્ષારત્વ પ્લાસ્ટિક સાથે ક્રિયા કરે ત્યારે
2. ઍન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણધર્મોની હાનિ
કાંગન વોટરનું ઍન્ટીઓકિસડન્ટ પાવર (ORP – Oxidation Reduction Potential) પ્લાસ્ટિકમાં સ્ટોર કરવાથી ઝડપથી ઘટી શકે છે, ખાસ કરીને જો બોટલ હવા અટકાવતી ન હોય. જો પાણી હવા અને પ્રકાશના સંપર્કમાં આવે તો એ તેના લાભ ગુમાવી દે છે.
3. પાણીના માળખાનો ભંગ
કાંગન વોટરના માઇક્રો-ક્લસ્ટર્ડ અણુઓ પ્લાસ્ટિકમાં લાંબા સમય સુધી રહેતાં પોતાની રચના ગુમાવી શકે છે, જેના કારણે પાણીનું હાઇડ્રેશન ગુણધર્મ ઘટી શકે છે.
કાંગન વોટર સ્ટોર કરવા માટે શ્રેષ્ઠ કન્ટેનર
કાંગન વોટરની ગુણવત્તા જાળવી રાખવા માટે યોગ્ય કન્ટેનર પસંદ કરવું અગત્યનું છે:
✔ કાચની બોટલ
- રાસાયણિક ક્રિયાશીલ નહીં હોય અને હવા રોકતી હોય છે
- ઍન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણધર્મો અને માળખું સારી રીતે જાળવે છે
- લાંબા ગાળાના સ્ટોરેજ માટે શ્રેષ્ઠ
✔ સ્ટેઈનલેસ સ્ટીલ (ફૂડ-ગ્રેડ)
- ટકાઉ અને સરળતાથી લઈ જવાય તેવી
- રોજિંદા ઉપયોગ માટે ઉત્તમ
- પાણી ઠંડું અને તાજું રાખે છે
⚠ BPA-ફ્રી પ્લાસ્ટિક બોટલ
- માત્ર ટૂંકા ગાળાના સ્ટોરેજ (24 કલાકથી ઓછી) માટે યોગ્ય
- FDA-મંજુર, ફૂડ ગ્રેડ પ્લાસ્ટિક (HDPE અથવા PETE) પસંદ કરો
- એકવાર વપરાય તેવી પ્લાસ્ટિક બોટલો ફરી ઉપયોગ ન કરો
કાંગન વોટર સ્ટોર કરવાની સલામત રીતો
- હવા અટકાવતી બોટલો વાપરો જેથી હવાની અસર ઓછી થાય
- ઠંડા અને અંધારાં સ્થળે બોટલ મૂકો જેથી પ્રકાશથી નુકસાન ન થાય
- 24–48 કલાકમાં પાણી પી લો જેથી પુર્ણ લાભ મળી શકે
- પ્લાસ્ટિક બોટલમાં પાણીને ગરમ કે ઠંડું ન કરો
અંતિમ નિર્ણય: પ્લાસ્ટિક કે નહીં?
જ્યારે ટૂંકા સમય માટે ઊંચી ગુણવત્તાવાળી BPA-ફ્રી પ્લાસ્ટિક બોટલમાં કાંગન વોટર સ્ટોર કરવું શક્ય છે, લાંબા સમય માટે એ સલામત નથી ગણાતું. શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે કાચ અથવા સ્ટીલના કન્ટેનર વાપરશો જેથી પાણીના ફાયદા જળવાઈ રહે અને રાસાયણિક દૂષણ ટાળી શકાય.