રાત્રિચર પ્રાણીઓ એવા પ્રાણીઓ છે જે મુખ્યત્વે રાત્રિ દરમિયાન સક્રિય હોય છે અને દિવસ દરમિયાન આરામ કરે છે અથવા સૂઈ જાય છે. આવા પ્રાણીઓએ રાત્રિના અંધારામાં શિકાર કરવા, ખોરાક શોધવા, પ્રજનન કરવા અને શિકારીઓથી બચવા માટે અનુકૂલન સાધ્યું હોય છે.
રાત્રિચર પ્રાણીઓની કેટલીક સામાન્ય લાક્ષણિકતાઓ:
- તીવ્ર ઇન્દ્રિયો: તેમની દ્રષ્ટિ, શ્રવણશક્તિ અને ગંધ પારખવાની ક્ષમતા ખૂબ જ તીવ્ર હોય છે. ઘણીવાર તેમની આંખો મોટી હોય છે જે ઓછી રોશનીમાં પણ સારી રીતે જોઈ શકે છે.
- રંગ દ્રષ્ટિ: કેટલાક રાત્રિચર પ્રાણીઓ રંગોને સારી રીતે જોઈ શકતા નથી, પરંતુ તેઓ અંધારામાં હલનચલન અને આકારોને વધુ સારી રીતે પારખી શકે છે.
- શારીરિક અનુકૂલન: તેમના શરીર પર ખાસ પ્રકારના વાળ, પીંછા કે ચામડી હોય છે જે તેમને રાત્રિના ઠંડા વાતાવરણમાં રક્ષણ આપે છે.
- ખોરાક અને શિકાર: તેઓ રાત્રે સક્રિય હોય તેવા જંતુઓ, નાના સસ્તન પ્રાણીઓ અથવા અન્ય રાત્રિચર જીવોનો શિકાર કરે છે.
કેટલાક જાણીતા રાત્રિચર પ્રાણીઓના ઉદાહરણો:
- ઘુવડ (Owl): તેમની તીવ્ર દ્રષ્ટિ અને શ્રવણશક્તિ તેમને રાત્રિના અંધારામાં શિકાર કરવામાં મદદ કરે છે.
- ચામાચીડિયું (Bat): તેઓ ઇકોલોકેશન (echolocation) નો ઉપયોગ કરીને અંધારામાં ઉડે છે અને શિકાર શોધે છે.
- શિયાળ (Fox): ખાસ કરીને લાલ શિયાળ રાત્રિ દરમિયાન સક્રિય હોય છે.
- કાગડો (Crow): કેટલાક પ્રકારના કાગડા પણ રાત્રિચર હોય છે.
- ઉંદર (Mouse) અને છછુંદર (Rat): આ નાના સસ્તન પ્રાણીઓ પણ રાત્રિ દરમિયાન ખોરાકની શોધમાં બહાર નીકળે છે.
- દીપડો (Leopard) અને વાઘ (Tiger): આ મોટા શિકારી પ્રાણીઓ પણ મુખ્યત્વે રાત્રિચર હોય છે અને રાત્રે શિકાર કરવાનું પસંદ કરે છે.
- હેજહોગ (Hedgehog): આ કાંટાળા પ્રાણીઓ પણ રાત્રિ દરમિયાન સક્રિય હોય છે.
- રેકૂન (Raccoon): આ પ્રાણીઓ પણ રાત્રે ખોરાક શોધે છે.
રાત્રિચર પ્રાણીઓ પર્યાવરણીય સંતુલન જાળવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, કારણ કે તેઓ દિવસ દરમિયાન સક્રિય હોય તેવા પ્રાણીઓથી અલગ સમયે શિકાર કરીને ઇકોસિસ્ટમમાં વિવિધતા જાળવી રાખે છે.